Το αρχαιοελληνικό παράγγελμα της Σπαρτιάτισσας μάνας" Η ΤΑΝ Ή ΕΠΙ ΤΑΣ " έχει γραφτεί για να συμβολίσει την αποφασιστηκότητα του Αγώνα των Ελλήνων.

Η σημαία με την κεφαλή του Θεμιστοκλή στα δεξιά υπενθυμίζει θριαμβευτικές νίκες των αρχαίων προγόνων, ενώ η άγκυρα αριστερά είναι σύμβολο ελπίδας και νικηφόρων εκβάσεων στις ναυμαχίες του υδραϊκού στόλου.

Το φίδι που περιελίσσεται στην άγκυρα συμβολίζει τη δύναμη του ελληνικού έθνους, ενώ το περιστέρι που βγαίνει από το στόμα του φιδιού είναι σύμβολο της ελευθερίας του Γένους. Ο οφθαλμός της θείας Πρόνοιας επάνω αριστερά, δίνει την ελπίδα για την επικράτηση των Ελλήνων και την δίκαιη απόληξη του Αγώνα. Το γαλανό χρώμα του φόντου της σημαίας συμβολίζει τη θάλασσα που είναι συνδεδεμένη με τη ζωή των Υδραίων, το κόκκινο πλαίσιο που περιβάλλει το σύνολο οδηγει τη σκέψη του θεατή στις επαναστάσεις.

Σύντομο ιστορικό...

Στην Ύδρα είχαν φθάσει οι πληροφορίες για την επανάσταση στη Πελοπόννησο και την πολιορκία των φρουρίων. Οι αναγγελίες για τις επιτυχίες του Αλεξάνδρου Υψηλάντη θέρμαιναν τα πνεύματα, οι πρόκριτοι όμως δίσταζαν. Ο Αντώνιος Οικονόμου, από τους δευτερεύοντες τότε πλοιάρχους, μόλις είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία. Φιλόπατρις και ενθουσιώδης βρήκε τότε την ευκαιρία. Χτύπησε τις καμπάνες και κάλεσε το λαό στ' άρματα, με τους ναύτες κατέλαβε τα πλοία και κατήργησε το διοικητή της νήσου Ν. Κοκοβίλα. Τότε οι πρόκριτοι φοβισμένοι, με έγγραφο, του παραχώρησαν την εξουσία (31 Μαρτίου).

Στις 16 Απριλίου, ο Αντώνιος Οικονόμου, οι πρόκριτοι, οι πλοίαρχοι και ο λαός, με δοξολογία για την έναρξη του εθνικού αγώνα και με πομπή περιφανέστατη, «απείρων κροτούντων τηλεβόλων, καθιέρωσαν την σημαίαν της ελευθερίας». 'Όταν τελείωσε η τελετή τα παλικάρια έφεραν τη σημαία στον αρχιερέα της νήσου Γεράσιμο και αυτός ανέβηκε στο διοικητήριο και την έστησε εκεί όπου ήταν υψωμένη πρωτύτερα η τουρκική.

Η πρώτη σημαία της 'Υδρας ήταν χρώματος γκρίζου και έφερε τα σύμβολα της Φιλικής, τον σταυρόν, το φίδι και την κουκουβάγια που συμβόλιζαν την ιερότητα του αγώνα, την δικαιοσύνη και την φρόνηση με την οποίαν έπρεπε να διεξαχθεί ο αγώνας. Μερικοί Υδραίοι έβαζαν στις σημαίες τους και το σπαρτιατικό «Ή ταν ή επί τας» το οποίο ερμηνεύονταν από αυτούς με το «Ή ελευθερία ή με το πλοίο και τη σημαία εις τον πυθμένα της Θάλασσας.